KILCHOMAN

Kilchoman jest najmłodszą i zarazem najmniejszą destylarnią na Islay. Jej zdolności produkcyjne wynoszą zaledwie 120 000 litrów alkoholu rocznie, 31 razy mniej niż największa na wyspie Caol Ila i 8 razy mniej niż znajdujący się na przeciwległym biegunie Ardbeg. Gorzelnia została wybudowana w 2005 roku z inicjatywy Anthoniego Willsa – pasjonata whisky, zajmującego się przez 8 lat butelkowaniem „single maltów”. 

BUNNAHABHAIN

7 kilometrów na północ od Caol Ila działa Bunnahabhain – druga największa gorzelnia na Islay, produkująca najłagodniejszą whisky na wyspie. Nazwa zakładu pochodzi od celtyckiego "Bun na h-Abhainn" – co oznacza „ujście rzeki”. Destylarnia została założona w tym samym roku co Bruichladdich (1881), a więc dużo później niż najstarsze na wyspie: Bowmore, Laphroaig, Lagavulin oraz Ardbeg. Inicjatorami budowy zakładu byli lokalni farmerzy bracia Greenlees, szukający sposobu na zwiększenie zysków z uprawianego przez nich jęczmienia. Okazja ku temu była znakomita, ponieważ rynek whisky pod koniec XIX wieku przeżywał prawdziwy boom.

CAOL ILA

Destylarnia położona jest na południowo-wschodnim brzegu wyspy w cieśninie Sound of Islay, w odległości około 31 kilometrów od Port Ellen. Nazwę „Caol ila” tłumaczy się jako „cieśnina Islay”, a jej prawidłowa wymowa to „kul ila” – tak przynajmniej podaje oficjalna strona internetowa producenta, co powinno w zasadzie rozwiać wszelkie wątpliwości. Mimo to, sposobów artykulacji tej nazwy słyszałem już co najmniej kilka i co ciekawe, nawet Szkoci nie byli ze sobą zgodni w tej materii :)

LAPHROAIG

Destylarnia Laphroaig położona jest na południowym brzegu wyspy Islay, pomiędzy Port Ellen a Lagavulin. Jej nazwa tłumaczona jest jako „piękna kotlina nad szeroką zatoką”. Historia powstania gorzelni sięga roku 1815, kiedy to dwaj bracia Donald i Alexander Johnston wydzierżawili od dziedzica Islay 1000 akrów ziemi na potrzeby hodowli bydła oraz rozpoczęcie destylacji whisky. Decyzję o rejestracji własnej firmy podjęli jednak dopiero 11 lat później. 

ARDBEG

Destylarnia została oficjalnie założona w 1815 roku przez Johna MacDougalla, na południowym brzegu wyspy w odległości niecałych 2 kilometrów od Lagavulin. Nazwa gorzelni pochodzi od celtyckiego Àrd Beag – mała wysokość. Pierwsze poważne zmiany w Ardbegu miały miejsce w 1838 roku, kiedy to jego nowym właścicielem został kupiec z Glasgow – Thomas Buchanan. Nabył on gorzelnię za 1 800 funtów, jednak funkcję menadżera zakładu pozostawił w rękach syna Johna MacDougalla – Alexandra.

BOWMORE

Bowmore jest najstarszą działającą gorzelnią na Islay i drugą najstarszą w Szkocji. Destylarnia została założona w 1779 roku przez lokalnego kupca Johna Simpsona na południowo-zachodnim brzegu zatoki Loch Indaal. Kolejnym właścicielem destylarni był konsul Portugalii i Brazylii w Glasgow - James Mutter, który wraz z bratem Williamem zarządzał gorzelnią do 1925 roku. Posiadali oni własny parowiec, którym transportowali jęczmień i węgiel na wyspę oraz wyprodukowaną później whisky do Glasgow. 

BRUICHLADDICH

Gorzelnia położona jest w zachodniej części wyspy na brzegu zatoki Loch Indaal, w odległości około 34 km od Lagavulin. Nazwa „bruch'ladi" oznacza „zbocze górskie nad brzegiem morza". 
Destylarnia została założona w 1881 roku przez trzech braci: Johna, Roberta i Williama Harvey’ów. Ich założeniem było stworzenie gorzelni nowoczesnej, stosującej rewolucyjne jak na ówczesny czas rozwiązania technologiczne. Mimo szczerych chęci, ogromnego zapału oraz finansowego wsparcia ojca – znanego gorzelnika z Glasgow, inwestycja nie przyniosła jednak długoterminowego sukcesu.

LAGAVULIN

Destylarnia została oficjalnie założona w 1816 roku przez lokalnego farmera i gorzelnika Johna Johnstona w malowniczej zatoczce na południowym brzegu wyspy. Prawdopodobnie w miejscu gdzie obecnie znajduje się Lagavulin, w 1742 roku działało 10 nielegalnych gorzelni, które dały początek dzisiejszej destylarni. Nazwa gorzelni pochodzi od celtyckiego „Lag a’Mhuilinn”, co oznacza „Młyn w dolinie”.

SPRINGBANK

Ta wyjątkowa, jak na obecne czasy destylarnia, położona jest w niewielkim, portowym miasteczku Campbeltown na półwyspie Kintyre. Region Campbeltown od bardzo dawna związany był z produkcją whisky, a bliskość wybrzeży Irlandii sprzyjała działalności. Mimo to pierwsza wzmianka o whisky z tego regionu pojawiła się dość późno, dopiero w 1591 roku. Momentem przełomowym dla całej historii whisky w Szkocji, w tym dla Campbeltown był rok 1609. Na podstawie tzw. „Statutes of the Icolmkill”, które miały zapobiec importowi wina i spirytusu przez mieszkańców zachodniej części Highland, prawo zezwalało na produkcję i konsumpcję napojów alkoholowych domowej roboty. W tym roku również, John Boyel otrzymał od hrabiego Argyll pierwszą licencję na produkcję whisky.